Η κοιλιοκάκη είναι μια χρόνια αυτοάνοση νόσος που προκαλείται από την κατανάλωση γλουτένης – μιας πρωτεΐνης που βρίσκεται στο σιτάρι, το κριθάρι και τη σίκαλη. Αν και κυρίως επηρεάζει το γαστρεντερικό σύστημα, πολλές μελέτες έχουν αναδείξει τη βαθύτερη συσχέτισή της με τη γυναικεία και ανδρική υπογονιμότητα. Η διάγνωση της κοιλιοκάκης είναι συχνά καθυστερημένη ή παραλείπεται εντελώς, καθώς πολλά συμπτώματα δεν είναι εμφανή.
Πώς επηρεάζει η κοιλιοκάκη τη γονιμότητα;
Η φλεγμονή που προκαλείται στο λεπτό έντερο καταστρέφει τις εντερικές λάχνες, οι οποίες είναι υπεύθυνες για την απορρόφηση των θρεπτικών ουσιών. Το αποτέλεσμα είναι διατροφικές ελλείψεις που διαταράσσουν τη λειτουργία των αναπαραγωγικών οργάνων.
Συχνά παρατηρούνται:
- Έλλειψη σιδήρου και αναιμία
- Έλλειψη φυλλικού οξέος και βιταμινών Β6, Β12
- Διαταραχή στην παραγωγή ορμονών
- Υποθυρεοειδισμός (ο οποίος επιδεινώνει την υπογονιμότητα)
Κοιλιοκάκη και γυναικεία υπογονιμότητα
Η νόσος μπορεί να προκαλέσει σοβαρές αναπαραγωγικές διαταραχές στις γυναίκες. Συγκεκριμένα:
- Ασταθής ή απούσα έμμηνος ρύση
- Πρώιμη εμμηνόπαυση
- Υποωοθηκική λειτουργία
- Επαναλαμβανόμενες αποβολές
- Δυσκολία σύλληψης παρά τις φυσιολογικές ορμόνες
Μελέτες έχουν δείξει ότι γυναίκες με ανεξήγητη υπογονιμότητα έχουν έως και 6 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να πάσχουν από αδιάγνωστη κοιλιοκάκη σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό.
Κοιλιοκάκη και ανδρική υπογονιμότητα
Η γλουτένη μπορεί να επηρεάσει και τους άνδρες, αν και το θέμα είναι λιγότερο μελετημένο. Στους άνδρες:
- Παρατηρείται χαμηλότερη τεστοστερόνη
- Μειωμένος αριθμός σπερματοζωαρίων
- Αυξημένο οξειδωτικό στρες
- Χαμηλή λίμπιντο
- Διαταραχή στη μορφολογία και κινητικότητα του σπέρματος
Η αναστροφή αυτών των προβλημάτων έχει καταγραφεί σε αρκετές περιπτώσεις, με την υιοθέτηση αυστηρής διατροφής χωρίς γλουτένη.
Πότε να ελέγξετε για κοιλιοκάκη;
Ο έλεγχος για κοιλιοκάκη θα πρέπει να συζητείται σε περιπτώσεις:
- Ανεξήγητης υπογονιμότητας (άνδρες ή γυναίκες)
- Επαναλαμβανόμενων αποβολών
- Αναιμίας χωρίς εμφανή αιτία
- Χρόνιας κόπωσης, φουσκωμάτων ή πεπτικών ενοχλήσεων
- Οικογενειακού ιστορικού κοιλιοκάκης
Διατροφή χωρίς γλουτένη και βελτίωση της γονιμότητας
Η τήρηση μιας αυστηρής δίαιτας χωρίς γλουτένη είναι ο μόνος τρόπος αντιμετώπισης της κοιλιοκάκης. Πολλές γυναίκες και άνδρες είδαν τη γονιμότητά τους να βελτιώνεται μέσα σε λίγους μήνες μετά την αλλαγή στη διατροφή τους.
Οφέλη από την αποφυγή γλουτένης σε διαγνωσμένη κοιλιοκάκη:
- Επαναφορά ορμονικής ισορροπίας
- Βελτίωση ενδομητρίου και ωοθυλακίων
- Αύξηση σπερματικής ποιότητας
- Ελάττωση της φλεγμονής στον οργανισμό
- Βελτιωμένη απορρόφηση θρεπτικών ουσιών
Συμπέρασμα
Η σύνδεση μεταξύ κοιλιοκάκης και υπογονιμότητας είναι ένα ζήτημα που δεν πρέπει να αγνοείται, ειδικά όταν η αιτία της αναπαραγωγικής δυσκολίας δεν είναι προφανής. Ένας απλός αιματολογικός έλεγχος για αντισώματα μπορεί να αποκαλύψει την ύπαρξη κοιλιοκάκης, και η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να αλλάξει τη ζωή ενός ζευγαριού. Για πολλά άτομα, η απλή αλλαγή διατροφής είναι το «κλειδί» για την απόκτηση ενός παιδιού.
Η γλουτένη, σε περιπτώσεις ευαισθησίας και αυτοανοσίας, δεν είναι απλώς μια διατροφική επιλογή – μπορεί να είναι το εμπόδιο σε ένα από τα σημαντικότερα όνειρα της ζωής.